Din xadimi

müsəlman, xristian və yəhudi ruhanilər birlikdə

Din xadimi və ya ruhani — müəyyən bir din daxilində din xadimliyini peşə olaraq icra edən bütün insanlara verilən addır[1][2].

Hər bir dinin din xadimi anlayışı fərqli ola bilər, lakin ümumi olaraq bu şəxslər dini təlimləri yaymaq, icmalarına mənəvi rəhbərlik etmək və ibadətləri təşkil etmək rolunu oynayırlar. Onlar həmçinin cəmiyyətin etik və mənəvi dəyərlərinə də böyük təsir göstərirlər.

Din xadimi anlayışı müxtəlif dinlərdə və mədəniyyətlərdə fərqli formalarda təzahür edir, lakin ümumi olaraq dinə xidmət edən və dini vəzifələri yerinə yetirən insanlara işarə edir. Hər bir dinin özünəməxsus ruhani liderləri, din xadimləri və ya dini strukturları vardır.

İslam dinində “din xadimi” anlayışı üləma (din alimləri), imamlar, şeyxlər, axundlarmollalar vasitəsilə təmsil olunur. Bu insanlar şəriəti öyrədir, Quranı təfsir edir, cümə namazlarını və dini mərasimləri icra edir. İmamlar məscidlərdə dini liderlik edir, mollalar isə əsasən dini təhsil verir və cəmiyyətə mənəvi rəhbərlik edirlər.

Xristianlıqda din xadimi anlayışı keşişlər, rahiblər, yepiskoplarpapalar vasitəsilə təmsil olunur. Roma-Katolik kilsəsində papa ən yüksək ruhani lider sayılır, yepiskoplar regionları idarə edir, keşişlər isə cəmiyyətə dini rəhbərlik edirlər. Pravoslavprotestant məzhəblərində də oxşar strukturlar mövcuddur.

Yəhudilikdə din xadimi olaraq ravvinlər (rabbilər) çıxış edir. Ravvinlər dini təfsirləri, yəhudi qanunlarını (Halakha) izah edir, sinaqoqlarda dini xidmətlər təşkil edir və dini məsləhətlər verirlər.

Hinduizm cəmiyyətində din xadimləri adətən rahiblər (pujarilər) və ya sannyasilərdir. Onlar məbədlərdə ibadətləri idarə edir, ilahələrə dualar oxuyur və dini mərasimləri yerinə yetirirlər. Hinduizmdə çoxsaylı ilahələr və rituallar olduğuna görə, müxtəlif allahlara və ilahələrə xidmət edən din xadimləri mövcuddur.

Buddizmdə monastırlar və rahiblər dini xidmətlərin əsas hissəsini təşkil edir. Buddist rahiblər (lama və ya bhikkhu) mənəvi təhsili həyata keçirir, meditasiya və təlimat verirlər. Tibet Buddizmində Dalay Lama ən yüksək ruhani lider kimi tanınır.

Siqhizmdə din xadimi kimi tanınan şəxslər “Granthilər” adlanır. Onlar Gurduara məbədlərində dini xidmətlər göstərir, müqəddəs kitab olan “Guru Granth Sahib”i oxuyur və dini mərasimləri idarə edir.

Zərdüştlükdə din xadimlərinə məgus (məgülər) və ya dasturlar deyilir. Onlar dini mərasimləri icra edir və müqəddəs odların mühafizəsinə nəzarət edirlər.

  1. Türker Alkan, Radikal Gazetesi, 14/11/2003, 2004-12-15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 27 sentyabr 2007 (#invalid_param_val)
  2. "TDK sözlük, "ruhban sınıfı" maddesi". 28 sentyabr 2007 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 sentyabr 2007.

Developed by StudentB